Sự thật về giai thoại công tử Bạc Liêu

Lâu nay, người ta vẫn truyền miệng thành ngữ “Công tử Bạc Liêu” để ám chỉ lối sống phong lưu, phóng túng của những cậu ấm, cô chiêu xuất thân từ tầng lớp quý tộc, đại điền chủ giàu có vùng đất Nam Bộ dưới thời thực dân, phong kiến. Nguyên mẫu của công tử Bạc Liêu là Trần Trinh Huy, tên thật là Trần Trinh Quy, sinh ngày 22/6/1900 tại làng Vĩnh Hưng, quận Vĩnh Lợi (Bạc Liêu), qua đời ngày 13/1/1974 tại Sài Gòn.

Cho rằng chữ Quy không sang trọng nên ông đã đổi tên thành Trần Trinh Huy. ông còn có các tên khác như Ba Huy, Hội đồng Ba, Hắc công tử (do nước da ngăm đen và để phân biệt với Bạch công tử ở Mỹ Tho -Tiền Giang). Cha của Ba Huy là Trần Trinh Trạch (còn gọi là Hội đồng Trạch), là chủ sở hữu 74 sở điền với 110.000ha đất lúa, gần 100.000ha ruộng muối, vài chục căn phố lầu ở Bạc Liêu và nhiều biệt thự sang trọng ở Cần Thơ, Sài Gòn, Vũng Tàu...

Thời đó, dân gian đã có câu “nhất Sỹ, nhì Phương, tam Xường, tứ Trạch” để chỉ 4 vị đại điền chủ giàu có nhất vùng đất Nam Kỳ. Thuở ấy, các đại điền chủ, hào phú thường cho con lên Sài Gòn học ở các trường Pháp, thậm chí du học nhưng sẵn tiền nên hầu hết các vị công tử này nhanh chóng sa đà vào ăn chơi, bê trễ học hành. Trong số đó, không ai sánh kịp Ba Huy về khả năng tài chính và độ phóng túng...

Cuộc đời Trần Trinh Huy

Sau 3 năm học tập ở Pháp, Ba Huy về nước với kinh nghiệm nhảy đầm, lái xe và cô vợ đầm cùng đứa con còn gửi lại đất Paris. Chỉ trong thời gian ngắn, Ba Huy đã cưới mấy bà vợ và có hàng lố nhân tình. Bà đầu tiên Ba Huy cưới tại Bạc Liêu tên là Ngô Thị Đen, sinh được một cô con gái. Từ năm 1945, Ba Huy lên Sài Gòn ở, một lần đi chơi Mỹ Tho, ông cưới cô Nguyễn Thị Mẹo, sinh được 4 người con. Bà cuối cùng là Bùi Thị Ba, làm nghề gánh nước mướn. Bà này rất đẹp, ít hơn Ba Huy 40 tuổi và 2 người có với nhau 4 người con. Ngoài những người vợ chính thức, Ba Huy còn có rất nhiều tình nhân.

Bên cạnh lối sống phóng túng, phong lưu, Ba Huy cũng là người nhân hậu, sống có tình, có nghĩa, sẵn sàng giúp đỡ người nghèo. Tá điền không thấy ông đòi nợ ai bao giờ, ai nghèo quá, năn nỉ ông còn bớt lúa ruộng. Trong các mối quan hệ xã hội, Ba Huy không sống dè dặt, mưu toan, tính toán thiệt hơn. Trong con mắt giới giang hồ thời đó, ông được coi là người sáng giá nhất Nam Bộ không phải bởi vẻ hào hoa, sang trọng bên ngoài mà bởi sự khoáng đạt, phóng túng trong cách sống.

Những giai thoại về công tử Bạc Liêu

Từ khi cha giao việc trông coi điền sản, Ba Huy đi đến đâu tá điền ùn ùn kéo đến xem tới đó vì cả đời họ chưa được nhìn thấy xe hơi, ca nô bao giờ. Đi đòi nợ các tỉnh, Ba Huy dùng chiếc Ford Vedette, còn đi chơi ông có chiếc Peugeot thể thao sản xuất năm 1922. Loại xe đó cả miền Nam khi ấy chỉ có hai chiếc, chiếc kia là của vua Bảo Đại. Ba Huy còn thuê ông Henri Espérinas, người Pháp về làm công cho mình. Một sự kiện chấn động cả nước khi đó là Ba Huy đi thăm ruộng bằng máy bay vì lúc ấy, cả Việt Nam cũng chỉ có 2 chiếc, 1 của Ba Huy, 1 của vua Bảo Đại. Một lần bay qua thăm điền Rạch Giá, ông hứng chí bay ra biển Hà Tiên chơi. Cứ bay mải miết cho đến khi không còn nhiên liệu, buộc lòng ông phải đáp khẩn cấp. Xuống đất, ông mới hoảng hốt khi thấy mình đã bay sang tận Thái Lan. Trần Trinh Huy bị nhà cầm quyền Thái Lan bắt giữ và phạt 200.000 giạ lúa. Hội đồng Trạch phải phái một đoàn ghe chở lúa qua tận Thái Lan để chuộc quý tử.

Ba Huy còn là người đầu tiên sở hữu máy bay tư nhân và sân bay tư nhân. ông sinh hoạt cực kì sang trọng và xa hoa, lúc nào cũng vận veston, ăn sáng kiểu Tây, trưa ăn cơm Tàu, chiều lại ăn cơm Tây. Khi lên Sài Gòn, ít khi Ba Huy ở ngôi biệt thự của gia đình mà thường nghỉ ở khách sạn nổi tiếng.

Một sự kiện đã tạo thành giai thoại công tử Bạc Liêu là năm 1929, Bạch công tử (BCT) lập hai gánh cải lương là Phước Cương và Huỳnh Kỳ rồi mời hai cô đào tài sắc thời đó là Năm Phỉ và Bảy Phùng Há về thủ vai chính. Một lần, đoàn Huỳnh Kỳ về Bạc Liêu diễn tuồng, Bạch công tử mời Ba Huy đi xem. Đang xem, Bạch công tử móc thuốc hút, vô ý làm rơi tờ giấy con công (giấy bạc 5 đồng thời đó), Bạch công tử gạt chân Hắc công tử tìm. Thấy vậy, Hắc công tử mỉm cười nói: “Để moa đốt đuốc cho toa kiếm”. Nói rồi Hắc công tử móc tờ giấy bạc bộ lư (mệnh giá 100 đồng) châm lửa soi cho Bạch công tử tìm. Vãn tuồng, Bạch công tử nói: “Toa chơi moa một cú đau quá. Bây giờ nếu toa ngon, toa với moa cân mỗi người ký 1 đậu xanh, rồi lấy tiền nấu, ai sôi trước người ấy thắng?”. Tối hôm sau, Hắc công tử cho trải thảm đỏ từ ngoài cổng vào tận thềm nhà (nay là bảo tàng tỉnh Bạc Liêu), cứ mỗi thước cho một gia nhân cầm đuốc soi đường, nghinh đón phái đoàn của Bạch công tử. Hai nồi đậu xanh được nhắc lên bếp rồi hai chàng công tử lấy tiền ra đốt. Nồi đậu xanh của Bạch công tử hôm đó sôi trước!

Công tủ Bạc Liêu, thương hiệu ăn khách

Có một địa chỉ mà ai đặt chân tới Bạc Liêu cũng muốn tìm đến là nhà công tử Bạc Liêu. Khu nhà cổ tọa lạc ở 13 Điện Biên Phủ, phường 3 (thị xã Bạc Liêu), là nơi ở của gia đình Trần Trinh Huy, có 6 phòng, do kỹ sư người Pháp thiết kế và xây dựng. Ngôi nhà xây năm 1919, có 2 tầng. Tầng trệt gồm 2 phòng ngủ, 2 đại sảnh. Chính giữa là cầu thang lên lầu với 3 phòng ngủ, 2 đại sảnh, phòng hướng Đông Bắc của ông Trần Trinh Trạch, phòng đối diện của Ba Huy. Đây là căn nhà bề thế nhất lục tỉnh Nam Kỳ lúc bấy giờ.

Năm 2003, Công ty Du lịch Bạc Liêu đã đầu tư tu sửa căn nhà nhằm đưa vào kinh doanh. Hiện nay, nhà hàng - khách sạn Công tử Bạc Liêu được thiết kế 10 phòng nghỉ, giá phòng 200.000-240.000 đồng/ngày đêm. Chị Võ Kim Cương, Giám đốc khách sạn cho biết: “Từ ngày đưa vào hoạt động, khách sạn luôn đạt công suất 80%. Riêng phòng của Ba Huy có giá 350.000 đồng/ngày đêm nhưng phải đặt trước 7-10 ngày mới có phòng”.

Mặc dù nhiều vật dụng trong gia đình đã thất lạc nhưng với những gì còn sót lại cũng đủ nói lên được sự giàu có của gia đình công tử Bạc Liêu thuở ấy. Bỏ qua những giai thoại về một con người cụ thể, Bạc Liêu đã trở thành vùng đất thu hút nhiều khách tham quan bởi cảnh biển trời và cả sự phóng khoáng của người dân.

Theo: kinhtenongthon.com.vn